Αναγνώριση
Ποιους αφορά η
Αναγνώριση Μουσείων;
Η διαδικασία της Αναγνώρισης είναι προαιρετική και απευθύνεται σε ένα σύνολο περίπου 300 μουσειακών οργανισμών που δεν ανήκουν στο ΥΠ.ΠΟ., αλλά επιθυμούν να αξιολογηθούν από αυτό, ώστε να αποκτήσουν την ιδιότητα του Αναγνωρισμένου Μουσείου. Όλα τα μουσεία, ανεξαρτήτως επιφάνειας εγκαταστάσεων, εύρους συλλογών, αριθμού επισκεπτών ή οικονομικού μεγέθους, μπορούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία αναγνώρισης υπό την προϋπόθεση, μεταξύ άλλων, να βρίσκονται σε λειτουργία τουλάχιστον τρία έτη πριν από την εισαγωγή τους σε αυτή.
Τι αξιολογείται για
την Αναγνώριση;
Κατά τη διαδικασία της Αναγνώρισης αποτυπώνεται, εξετάζεται και αξιολογείται η εναρμόνιση του κάθε μουσείου με το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, τα διεθνή πρότυπα και την επιστημονική δεοντολογία. Ελέγχεται το νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς, η οργανωσιακή δομή και στελέχωση του μουσείου, η οικονομική του βιωσιμότητα, οι κτηριακές υποδομές και η ασφάλεια, ζητήματα συγκρότησης, τεκμηρίωσης, διαχείρισης και συντήρησης των συλλογών, η ερμηνευτική πολιτική, καθώς και οι δραστηριότητες του μουσείου και οι υπηρεσίες που παρέχει προς το κοινό. Τόσο μέσα από την αυτοαξιολόγηση του αιτούμενου μουσείου, όσο και με τη διενέργεια αυτοψίας από τις συναρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ. αποτυπώνεται κάθε πτυχή της λειτουργίας του μουσειακού οργανισμού. Στα μουσεία που εισάγονται στη διαδικασία της Αναγνώρισης, και αποδεδειγμένα πληρούν τις προϋποθέσεις που αυτή ορίζει, απονέμεται το σήμα του Αναγνωρισμένου Μουσείου.
Τα στάδια
της Αναγνώρισης
Πρόκειται για το πρώτο στάδιο της διαδικασίας της Αναγνώρισης και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως στάδιο αυτοαξιολόγησης του ενδιαφερόμενου μουσείου. Το προσωπικό και η διοίκηση του μουσείου, αφού μελετήσουν τα σχετικά έντυπα που είναι αναρτημένα στο διαδίκτυο και λάβουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, εντοπίζουν τις λειτουργίες και τα χαρακτηριστικά τους που αποτελούν στοιχεία αξιολόγησης. Αν κρίνουν ότι έχουν ετοιμότητα, αρχίζουν τη διαδικασία, εισερχόμενοι στο στάδιο του Προελέγχου. Η εμπειρία έχει δείξει ότι αρκετά μουσεία, τόσο κατά την αυτοαξιολόγηση, όσο και κατά τα δύο επόμενα στάδια (προέλεγχος και έλεγχος), προχωρούν σε βελτιώσεις με σκοπό την εναρμόνιση των λειτουργιών και των παρεχόμενων υπηρεσιών με τα όσα ζητούνται από τη διαδικασία της Αναγνώρισης.
Το προς Αναγνώριση μουσείο υποβάλλει συμπληρωμένο τo έντυπο του Προελέγχου μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά στην κατά περίπτωση αρμόδια υπηρεσία του ΥΠ.ΠΟ., η οποία εξετάζει την καταρχάς συνδρομή των απαραίτητων προϋποθέσεων, έπειτα από γνώμη και των συναρμόδιων Διευθύνσεων. Εφόσον ο φάκελός του θεωρηθεί πλήρης, το προς Αναγνώριση μουσείο ενημερώνεται σχετικά με τη δυνατότητά του να εισέλθει στο επόμενο στάδιο του Ελέγχου. Σε αντίθετη περίπτωση, ενημερώνεται για τις αδυναμίες της υποψηφιότητάς του, καθώς και για τις δυνατότητες βελτίωσής της και είτε συνεχίζει -εφόσον υπάρχει η δυνατότητα επίλυσής τους σε εύλογο χρονικό διάστημα- είτε σταματάει τη διαδικασία, εάν κρίνει ότι οι ζητούμενες βελτιώσεις ξεπερνούν τις δυνατότητές του (είτε οικονομικές είτε από άποψη ανθρώπινου δυναμικού).
Κατά το στάδιο του Ελέγχου, η αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠ.ΠΟ. προβαίνει σε έλεγχο του περιεχομένου των δικαιολογητικών και στοιχείων του φακέλου του υποψήφιου μουσείου, προκειμένου να τεκμηριώσει τη συνδρομή των προϋποθέσεων Αναγνώρισης, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠ.ΠΟ. Οι συναρμόδιες υπηρεσίες μπορούν επίσης να λάβουν την πρωτοβουλία διενέργειας αυτοψίας στους χώρους του μουσείου. Στη συνέχεια, η αρμόδια Υπηρεσία διαβιβάζει τον σχετικό φάκελο με την αιτιολογημένη εισήγησή της στο Συμβούλιο Μουσείων, προς διατύπωση γνώμης.
Έπειτα από γνώμη του Συμβούλιου Μουσείων, το μουσείο αναγνωρίζεται ή το αίτημά του απορρίπτεται αιτιολογημένα. Στην περίπτωση απόρριψης, μπορεί να υποβληθεί νέο σχετικό αίτημα μετά την παρέλευση ενός έτους από την έκδοση της απορριπτικής απόφασης. Το Αναγνωρισμένο Μουσείο εγγράφεται στο ειδικό μητρώο και του αποστέλλεται σε ψηφιακή μορφή το σήμα της Αναγνώρισης, το οποίο αναρτά σε εμφανές σημείο της εισόδου του. Επίσης το χρησιμοποιεί σε εκδόσεις, ενημερωτικά φυλλάδια και εισιτήρια.
Ισχύς της απόφασης
Αναγνώρισης
Η απόφαση Αναγνώρισης ισχύει για επτά (7) έτη από την έκδοσή της, με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα τρία (3) έτη, κατ’ ανώτατο όριο, κατόπιν αιτήματος του μουσείου και μετά από συνεκτίμηση των απαιτούμενων στοιχείων. Σε περίπτωση που το μουσείο επιθυμεί να διατηρήσει την ιδιότητα του Αναγνωρισμένου Μουσείου, οφείλει να υποβάλει σχετική αίτηση μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ένα έτος πριν από τη λήξη της αρχικής ή της ανανεωθείσας διάρκειας.
Η νέα αυτή αίτηση επανεκκινεί τη διαδικασία Αναγνώρισης.
Η απόφαση της Αναγνώρισης μουσείου μπορεί να ανακαλείται έπειτα από γνώμη του Συμβουλίου Μουσείων, εάν παύσουν να πληρούνται οι προϋποθέσεις έκδοσης της Αναγνώρισης ή παραβιασθούν οι όροι αυτής ή οι διατάξεις του άρθρου 45 του ν. 4858/2021.
Τα οφέλη
της Αναγνώρισης
Το πρώτο όφελος του μουσείου είναι η συμμετοχή του στη διαδικασία της Αναγνώρισης. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα εποικοδομητική διαδιακασία, καθώς οδηγεί σε ουσιαστική αναβάθμιση και αποτελεσματική βελτίωση της λειτουργίας και των υπηρεσιών των μουσείων. Η κατά στάδια αξιολόγηση του μουσείου επιτρέπει στο ίδιο να σχεδιάζει και να εφαρμόζει μέτρα αναβάθμισής του, αφού η διαδικασία εντοπίζει με ακρίβεια τα σημεία που χρειάζονται βελτιώσεις.
Πρέπει να τονισθεί ότι σε κάθε μουσείο που ενδιαφέρεται να αναγνωρισθεί, ανεξάρτητα από το στάδιο της διαδικασίας στο οποίο βρίσκεται, παρέχεται η δυνατότητα συμβουλευτικής υποστήριξης (mentoring) από εξειδικευμένα στελέχη του ΥΠ.ΠΟ. και εξασφαλίζεται η πρόσβασή του στο υπό διαμόρφωση Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα και στη Γνωσιακή Βάση, που είναι εμπλουτισμένη με σύγχρονα επιστημονικά πεδία και μουσειακές πρακτικές («Πράσινο Μουσείο», εθελοντισμός, πολιτιστικό marketing, διαχείριση εκτάκτων καταστάσεων κ.ά.).
Τα μουσεία που ολοκληρώνουν επιτυχώς τη διαδικασία λαμβάνουν συγκεκριμένα προνόμια. Πιο αναλυτικά:
Εγγράφονται σε ειδικό Μητρώο Αναγνωρισμένων Μουσείων του ΥΠ.ΠΟ. και τους απονέμεται ειδικό Σήμα Αναγνωρισμένου Μουσείου ενιαίου τύπου, το οποίο δικαιούνται και υποχρεούνται να αναρτούν σε εμφανές σημείο της εισόδου της έδρας τους. Επίσης χρησιμοποιείται σε όλες τις εκδόσεις ψηφιακής ή συμβατικής μορφής, αλληλογραφία, ενημερωτικά φυλλάδια, εισιτήρια κ.λπ.
Με την επίδειξη του Σήματος Αναγνώρισης, παρέχουν αυτόματα μια μορφή εγγύησης καλής λειτουργίας και διαχείρισης, και έτσι διευκολύνεται η συμμετοχή τους σε ποικίλα δίκτυα συνεργειών με ελληνικά και ξένα μουσεία. Κοινωνικοί εταίροι και χορηγοί μπορούν με μεγαλύτερη άνεση να συμβάλουν σε δράσεις του μουσείου (οικονομικά, ή με άλλους τρόπους), καθώς αναγνωρίζουν μια ισχυρή διαβεβαίωση για την αξία αλλά και την καλή διαχείριση του μουσείου.
Μπορεί να τυγχάνουν οικονομικής ενίσχυσης από το ΥΠ.ΠΟ. Έχουν προβάδισμα έναντι άλλων ως προς την ένταξη σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα ή στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων-Εθνικό Σκέλος, καθώς και σε περίπτωση πώλησης μνημείων με δημοπρασία ή δημόσιο πλειστηριασμό ή μεταβίβασης μνημείων από συλλέκτες.
Τα αντικείμενα των συλλογών τους δεν υπόκεινται σε κατάσχεση και η λειτουργία τους τελεί υπό την εποπτεία του/της Υπουργού Πολιτισμού.
Απολαμβάνουν άλλα προνόμια, όπως ενδεικτικά: άμεση ενημέρωση και διαρκή προβολή από το ΥΠ.ΠΟ., συμπερίληψη σε μεγάλους ταξιδιωτικούς οδηγούς, προτεραιότητα συμμετοχής σε επιμορφωτικά σεμινάρια, αλλά και άλλα που διαμορφώνονται συν τω χρόνω.
Οι υποχρεώσεις των
Αναγνωρισμένων Μουσείων
Τα Μουσεία, αμέσως μετά την αναγνώρισή τους, οφείλουν να υποβάλουν στην αρμόδια κατά περίπτωση υπηρεσία και στο Εθνικό Αρχείο Μνημείων του ΥΠ.ΠΟ.Α. ηλεκτρονικό αντίγραφο του μητρώου, στο οποίο είναι καταχωρημένα τα αντικείμενα των συλλογών τους. Οφείλουν επίσης να υποβάλλουν, το αργότερο μέχρι 30 Ιουνίου εκάστου έτους, ετήσια ενημερωτική έκθεση αναφορικά με τις δραστηριότητές τους, τον ετήσιο οικονομικό απολογισμό, τις τυχόν μεταβολές που έχουν επέλθει σε σχέση με τα αντικείμενα των συλλογών τους, τη διοίκηση, στελέχωση και στέγασή τους, τις εργασίες συντήρησης και προληπτικής συντήρησης των συλλογών τους και την εν γένει λειτουργία τους κατά το προηγούμενο έτος. Σε περίπτωση επανέκθεσης των συλλογών τους, καταθέτουν τη σχετική μουσειολογική-μουσειογραφική μελέτη, τη μελέτη προσβασιμότητας, καθώς και το κτηριολογικό πρόγραμμα.
Τέλος, οφείλουν να τηρούν τον Κώδικα Δεοντολογίας του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) και να συμβάλλουν στην υλοποίηση της μουσειακής πολιτικής του ΥΠ.ΠΟ.Α., ενώ για τον εμπλουτισμό, τη μεταβίβαση κυριότητας, τον δανεισμό και την προσωρινή εξαγωγή των συλλογών τους εφαρμόζονται οι προβλέψεις του άρθρου 45 ν. 4858/2021.
Ultrices dui sapien eget mi. Mollis nunc sed id semper risus. Pellentesque sit amet porttitor eget dolor morbi non. Condimentum id venenatis a condimentum vitae sapien pellentesque habitant. Pellentesque sit amet porttitor eget dolor morbi non arcu risus. Ipsum nunc aliquet bibendum enim facilisis. Sed cras ornare arcu dui vivamus arcu felis. Cursus sit amet dictum sit amet justo donec.
